Khi Roberto Baggio gặp Lionel Messi, đó là một khoảnh khắc đặc biệt với thế giới bóng đá. Với nhiều người, đó là thời điểm mà 2 thiên tài bóng đá gặp nhau. 

Khi Roberto Baggio gặp Lionel Messi, đó là một khoảnh khắc đặc biệt với thế giới bóng đá. Với nhiều người, đó là thời điểm mà 2 thiên tài bóng đá gặp nhau. Còn với Lionel Messi, đó là một món quà vô giá.

Vào tuần trước sinh nhật lần thứ 38 của Lionel Messi, vợ anh, Antonella, hẳn đang băn khoăn không biết nên tặng gì cho chồng. Rồi một món quà bất ngờ đến sớm – đặc biệt đến mức, qua nụ cười rạng rỡ như một đứa trẻ trên gương mặt Messi, có thể thấy anh hạnh phúc như hồi bé.

Chờ đợi Messi tại trung tâm huấn luyện Florida Blue của Inter Miami là Roberto Baggio. Ông có mặt tại Mỹ dự Club World Cup, và khi có cơ hội đến thăm Messi, quãng đường hơn một giờ lái xe từ Miami Beach đến Fort Lauderdale, kẹt xe dày đặc, chẳng còn quan trọng.

Khi còn thi đấu, Baggio chỉ chơi bóng vì một lý do duy nhất. Không phải vì tiền, cũng chẳng phải vì danh tiếng. Anh có một động lực khác:

"Để giải trí cho mọi người", Baggio nói. "Đó là lý do tôi sống. Đó là giấc mơ của tôi. Để mọi người được tận hưởng niềm vui. Tôi đã có suy nghĩ đó từ năm 10 tuổi, 15 tuổi, 20 tuổi, cho đến khi giải nghệ", Baggio khẳng định.

Messi đã mang lại cho Baggio cảm giác mà chính anh từng mang đến cho người hâm mộ. Vì thế, khi họ gặp nhau, đó không chỉ là cuộc gặp gỡ giữa hai huyền thoại, mà như hình ảnh phản chiếu trong gương – nụ cười của người này được phản chiếu trong người kia.

Baggio mang đến cho Messi một chiếc áo tuyển Italy mà ông từng mặc tại World Cup 1994 ở Mỹ.

"Khi Messi nhìn thấy nó, cậu ấy xúc động. Messi vuốt ve chiếc áo, rồi gấp nó lại cẩn thận. Thật đẹp khi được chứng kiến cảnh đó", Baggio kể, vừa vui vừa ngạc nhiên.

Baggio cũng bị xúc động. Chỉ trong một giờ, bức ảnh Messi đăng trên Instagram đã có hơn một triệu lượt thích. Chú thích của Messi – vốn ít khi biểu lộ cảm xúc ngoài sân cỏ – lần này lại đầy tình cảm: "Thật là một cuộc gặp tuyệt vời! Cảm ơn Roberto vì món quà đặc biệt và ý nghĩa này, và cả cuộc trò chuyện dễ thương mà chúng ta đã chia sẻ. Anh là một huyền thoại, một bậc thầy của bóng đá. Luôn luôn hân hạnh chào đón anh bất cứ khi nào anh muốn đến thăm".

Đó chính là Baggio – người khiến ngay cả những ngôi sao lớn nhất cũng phải trầm trồ. Một người chưa bao giờ coi mình là ngôi sao, dù ông từng là ngôi sao sáng nhất của Serie A thập niên 90.

Khoản phí chuyển nhượng kỷ lục thế giới mà Juventus trả cho Fiorentina năm 1990 không làm Baggio thay đổi; cũng như bàn thắng để đời vào lưới Tiệp Khắc tại World Cup mùa hè năm đó – một pha đi bóng ngoạn mục từ gần vạch giữa sân, tất vớ xộc xệch – được xem là một trong những bàn thắng đẹp nhất lịch sử World Cup, luôn xuất hiện trong mọi video tổng hợp bên cạnh Pele và Maradona.

Thế nhưng, Baggio – một biểu tượng, một huyền thoại – lại nói: "Cảm ơn, nhưng tôi không nghĩ vậy (bản thân không phải là ngôi sao – PV)".

Và đó không phải là sự khiêm tốn giả tạo, cũng không phải đóng kịch.

Khi con gái Baggio, Valentina, nói với ông rằng bài đăng của Messi đang lan truyền chóng mặt, Baggio chỉ hiểu theo cách đơn giản – mà dường như chẳng hiểu vì sao. Tình yêu mà người hâm mộ dành cho Baggio ngoài đời, chứ không phải chỉ là những biểu tượng trái tim trên mạng, vẫn luôn khiến ông bất ngờ.

"Tôi không biết phải nói gì. Thật khó để nhận ra bản thân mình giữa họ. Tôi chưa bao giờ cảm thấy như vậy. Tôi luôn cảm thấy mình chỉ là một trong hàng tỷ người đang đi trên trái đất này. Tôi may mắn được chơi bóng và làm điều mình yêu thích. Nhưng tôi không cảm thấy mình giống như họ".

Nhà văn Mỹ vĩ đại John Updike từng nhận xét rằng: danh tiếng là chiếc mặt nạ nuốt chửng những người nổi tiếng – và Roberto Baggio thì không đeo bất kỳ chiếc mặt nạ nào. Sự nổi tiếng chưa bao giờ hấp dẫn ông. Nó cũng chưa từng thay đổi con người của Baggio.

"Có lẽ tốt nhất là không nên nhận thức quá nhiều về nó", Baggio nói. "Có lẽ khi ý thức quá nhiều về sự nổi tiếng, bạn sẽ thay đổi. Còn tôi thì không muốn thay đổi".

Baggio vẫn sống ở vùng nông thôn nơi mình lớn lên, gần Vicenza. Trong bữa ăn, gia đình Baggio vẫn nói tiếng địa phương vùng Veneto. Ở tuổi 58, Baggio chia sẻ: "Tôi vẫn là con người như khi tôi 10 tuổi. Tôi đam mê những điều giản dị trong cuộc sống."

Baggio đi săn, tự tay chạm khắc mồi vịt. Trong thâm tâm, Baggio luôn là một chàng trai miền quê. Những chiếc siêu xe gầm rú trên bãi biển Miami hoàn toàn trái ngược với chiếc FIAT Panda Baggio lái ở nhà và chiếc máy kéo anh thường cưỡi quanh khu đất của mình. Anh là một người yêu thiên nhiên.

"Tôi may mắn được sống ở một nơi có nhiều cây xanh", Baggio nói. "Thế nên tôi dành thời gian chăm sóc nó, cắt cỏ, tỉa cây. Tôi phải nói rằng điều này giúp tôi quên đi nhiều thứ, giống như sự rèn luyện thể chất khi tập luyện vậy."

Khi có trận đấu cuối cùng cho Brescia tại San Siro – "Nhà hát Scala của bóng đá" – vào năm 2004, Baggio mô tả việc giải nghệ như một "sự giải thoát". Baggio từng dính chấn thương nặng khi còn là một thiếu niên – một chấn thương có thể kết thúc sự nghiệp – nhưng anh không bỏ cuộc. Baggio tìm được sức mạnh tinh thần nhờ Phật giáo, một niềm tin mà anh phát hiện khi đang hồi phục chấn thương tại Florence, trong một tiệm băng đĩa.

"Tôi sẽ không là con người của ngày hôm nay nếu không đi theo con đường này", Baggio khẳng định. "Tôi chắc chắn 100%. Tôi thực hành mỗi ngày. Tôi biết khi mình thực hành (Phật giáo), nó khơi dậy những điều tích cực và tươi đẹp trong cuộc sống, biến đổi mọi việc tôi làm trong ngày."

Sự rèn luyện, tính kỷ luật và sự an tĩnh từ việc niệm kinh Phật đã giúp Baggio vượt qua tất cả. Những vết sẹo phẫu thuật dài vẫn hằn sâu trên đầu gối anh như những đường đứt gãy của trái đất.

Khi người bạn và đồng đội cũ Josep "Pep" Guardiola lần đầu giới thiệu Baggio với Messi sau một trận Champions League năm 2010, Pep nói: "Tôi thật may mắn khi được chơi cùng Baggio ở tuổi 31, sau khi anh ấy đã trải qua sáu hoặc bảy ca phẫu thuật đầu gối. Anh ấy là cầu thủ xuất sắc nhất mà tôi từng thi đấu cùng".

Cái giá bóng đá lấy đi từ cơ thể Baggio thật lớn. Cái giá để mang đến niềm vui cho người hâm mộ và làm điều anh yêu thích là rất đắt.

"Tôi thường kết thúc buổi tập rồi lái xe về nhà", Baggio kể. "Quãng đường từ Brescia đến nhà mất một giờ. Và khi trở về sau một giờ với chân gập lại, tôi không thể duỗi thẳng nó. Vợ tôi, Andreina, hiểu điều đó. Cô ấy thường xuống giúp tôi, và tôi phải căng duỗi để có thể đi lại. Cuối cùng, việc kết thúc sự nghiệp thi đấu với tôi giống như một sự giải thoát, một niềm vui".

Baggio giã từ sân cỏ ở tuổi 37 – lâu hơn so với dự kiến của nhiều người. Baggio từng chơi cho cả ba ông lớn của bóng đá Serie A: Juventus, Inter và AC Milan – nhưng đội bóng duy nhất trong trái tim anh luôn là đội tuyển quốc gia. Việc chấp nhận chơi cho Bologna và Brescia để tăng cơ hội góp mặt trong các kỳ World Cup là một lựa chọn vượt lên trên lợi ích cá nhân.

Ngày nay, điều đó càng đáng chú ý hơn, khi phần lớn câu chuyện về đội tuyển quốc gia xoay quanh việc các cầu thủ từ chối triệu tập, bỏ đội, hay để lại ấn tượng rằng khoác áo tuyển Ý không còn là vinh dự lớn nhất trong sự nghiệp của họ.

Việc ra nước ngoài thi đấu gần như đồng nghĩa với việc không còn cơ hội khoác áo đội tuyển, nên Baggio chưa từng làm thế. Thời điểm đó, Serie A được coi là giải đấu hay nhất thế giới, và việc chơi ở nơi khác được xem là một bước thụt lùi.

Nhưng nếu anh từng chơi ở một giải đấu khác thì sao?

"Tôi luôn từ chối những đội bóng bên ngoài nước Itay", Baggio nói. "Bởi vì tôi mơ ước được trở lại đội tuyển quốc gia và dự World Cup tại Nhật Bản (2002). Tôi đã bỏ qua những cơ hội ấy. Nếu bạn hỏi tôi có muốn chơi ở Bombonera (sân nhà của Boca Juniors) không, tôi sẽ trả lời: 'Tất nhiên là có'. Tôi chắc chắn sẽ làm, nếu có thể."

Mùa Hè này, Baggio đã có mặt trong cả hai trận của Boca Juniors tại Club World Cup trên sân Hard Rock. Anh đã hâm mộ đội bóng này nhiều năm – một niềm đam mê mà cả gia đình anh cùng chia sẻ. Đi xem Boca, với anh, giống như tham dự một buổi hòa nhạc, nơi ngẫu nhiên có một trận bóng đá đang diễn ra.

"Tôi được tặng một chiếc CD ở Argentina", Baggio kể. "Nó có những bài hát của 'Doce' (hội ultras của Boca tự nhận mình là cầu thủ thứ 12). Những bài hát này đã có từ 25 năm trước, không phải ngày nay. Chúng thật tuyệt vời, đưa bạn đến một nơi khác. Khi nghe, bạn sẽ muốn hát theo, dù chẳng biết lời hay ý nghĩa của chúng."

"Tôi thường bật chiếc CD đó khi đưa Valentina và Mattia (một trong hai cậu con trai của Baggio) đến trường, vì tôi muốn chúng lao nhanh qua cổng trường, vui vẻ và đầy phấn khích. Tôi bắt chúng hát theo, và chúng đến trường với nụ cười rạng rỡ đến mức khiến bạn choáng ngợp. Nó giống như một liều thuốc, thực sự mang lại niềm vui."

Argentina có một vị trí đặc biệt trong trái tim Baggio. Ông có một trang trại ở La Pampa – nơi ông có thể lạc vào và tìm thấy sự tĩnh lặng.

"Không khí ở đó thật trong lành," Baggio nói.

"Cảm giác ấy cứ ở lại với bạn. Những hương vị, những mùi hương. Nó gợi tôi nhớ đến vô số buổi tối tuyệt vời bên cha, cha vợ, các anh em và bạn bè, ngồi trước lò sưởi với món asado (thịt nướng). Tôi đặc biệt thích đến đó khi còn thi đấu, bởi đó là nơi tôi có thể thoát khỏi thế giới, rời xa tất cả. Ở đó, tôi có thể làm trống tâm trí và thư giãn vì tôi được tách biệt khỏi cuộc sống bận rộn suốt 11 tháng rưỡi trong năm".

Chính tại đó, Baggio đã dành những ngày hè còn lại sau World Cup 1994 – giải đấu mà ông, khi ấy đang là chủ nhân Quả bóng Vàng, tỏa sáng như Pele năm 1970, Maradona 1986, Zidane 1998, Ronaldo 2002 và Messi 2022. Nếu không có những bàn thắng của ông ở các trận đấu loại trực tiếp, có lẽ Italy đã không thể vào tới trận chung kết ở Pasadena.

Đội tuyển Italy của Arrigo Sacchi đã không chơi theo phong cách của Milan dưới thời ông, khiến giới truyền thông thất vọng. Lối chơi không đạt kỳ vọng, nhưng Baggio thì không.

Ông đã đưa Italy trở lại trong trận vòng 16 đội với ĐT Nigeria và ghi bàn thắng quyết định trong hiệp phụ.

Điều này đã dẫn đến một lần va chạm giữa Chủ tịch FIFA Gianni Infantino và cảnh sát Thụy Sĩ. Khi đó mới 24 tuổi, Infantino lái xe cùng vài người bạn chạy quanh thành phố, bấm còi inh ỏi, vẫy cờ và hát vang ăn mừng. Cảnh sát yêu cầu họ dừng lại và về nhà, nhưng họ không nghe. Infantino – khi ấy là sinh viên luật – đã tranh luận tại sao lại có "một luật cho người Italy và một luật khác cho người Thụy Sĩ", trong khi các cổ động viên Thụy Sĩ cũng ồn ào không kém khi đội nhà thắng Romania trước đó ở giải đấu.

Tại World Cup 1994, Baggio đạt đến trạng thái thăng hoa. Ông ghi bàn quyết định ở phút 88 trong trận tứ kết với Tây Ban Nha, giúp Italy tránh phải bước vào hiệp phụ. Ở bán kết, cú đúp của ông vào lưới Bulgaria đã mở ra trận chung kết "kinh điển" với Brazil – cuộc tái hiện trận chung kết World Cup 1970 giữa hai nền bóng đá thành công nhất châu Âu và Nam Mỹ.

Nhiệt độ mùa hè nước Mỹ – như 32 đội tham dự Club World Cup sau này từng trải qua – thật khắc nghiệt.

"Cả kỳ World Cup, không chỉ riêng các trận của chúng tôi, đều bị ảnh hưởng bởi thời tiết nóng bức," Baggio kể. "Nó thật khủng khiếp. Chúng tôi phải gắng sức vượt quá giới hạn của khả năng con người để thi đấu. Nhưng bất chấp tất cả, niềm đam mê và khát khao chiến thắng đã thúc đẩy chúng tôi. Nhiều người Italy nhập cư ở đó tự hào về chúng tôi, và chúng tôi cảm nhận được điều đó như một động lực tinh thần để vượt qua khó khăn".

Thời tiết. Những chuyến di chuyển xuyên nước Mỹ. Và cả nỗi đau thể xác. Franco Baresi trở lại thi đấu chỉ 25 ngày sau khi rách sụn chêm đầu gối và theo ông, đó là trận hay nhất sự nghiệp khi đối đầu Romario. Baggio cũng bị nghi ngờ khả năng ra sân, nhưng ông đã cống hiến tất cả để tạo khác biệt trong trận chung kết với Brazil – một trận đấu, có lẽ không ngạc nhiên trong điều kiện ấy, đã phải phân định bằng loạt luân lưu.

Baresi sút hỏng. Daniele Massaro cũng sút hỏng. Và ngay cả khi Baggio ghi bàn, điều đó có lẽ cũng không thay đổi được kết cục, bởi Brazil chỉ cần thực hiện thành công quả đá tiếp theo là sẽ vô địch.

Baggio, trong khi đó, đã đánh mất rất nhiều thứ chỉ sau 1 quả đá luân lưu. Quả bóng Vàng đã thuộc về Hristo Stoichkov. Danh hiệu Cầu thủ xuất sắc nhất thế giới của FIFA rơi vào tay Romario. Chiếc cúp World Cup được nâng lên bởi Dunga, người đồng đội cũ của anh ở Fiorentina.

Cú sút phạt đền đó thật vô lý. Baggio luôn sút thấp. Nhưng lần này, bóng bay lên cao. Anh luôn ghi bàn. Chỉ trừ lần này, vào đúng thời khắc định mệnh.

"Nếu lúc đó tôi có một con dao, tôi sẽ tự đâm mình", Baggio nói. "Nếu tôi có một khẩu súng, tôi đã tự bắn mình. Lúc ấy, tôi chỉ muốn chết. Đó là cảm giác của tôi khi ấy".

Nhưng Baggio đã không "chết đứng" trên sân Pasadena. Ông thi đấu thêm 10 năm nữa. Người hâm mộ thậm chí yêu mến Baggio nhiều hơn, bởi Baggio chơi bóng để khiến họ quên đi những nỗi muộn phiền của chính mình.

Và thế là họ quên Pasadena. Họ quên nó khi Baggio đem lại cho Bologna mùa giải hay nhất trong cả một thế hệ… khi ông đưa Inter giành vé dự Champions League bằng màn trình diễn ngoạn mục ở trận play-off với Parma… và khi Baggio kết hợp cùng Andrea Pirlo và Guardiola tại Brescia.

Đó là những ngày tháng đẹp nhất trong cuộc đời người hâm mộ. Và khi Baggio giải nghệ vào năm 2004, người ta cảm thấy như một điều gì đó đã kết thúc trong bóng đá Italy. "Không còn là những ngày Chủ Nhật nữa," như lời ca của ngôi sao nhạc pop Cesare Cremonini.

2 năm sau, ĐT Italy vô địch World Cup — nhưng chiến thắng ấy lại trùng với scandal Calciopoli. Và dù đội tuyển quốc gia và Serie A gần đây đã hồi sinh, Calcio vẫn thiếu những Baggio. Thiên tài không thể được "sản xuất hàng loạt".

Bóng đá Italy từng được nuông chiều trong những năm 1990 và 2000 với Francesco Totti và Alessandro Del Piero. 3 cầu thủ được xem là "một thế hệ mới có một lần" lại thi đấu cùng thời — hoặc gần như vậy. Sự vắng bóng của họ trên sân cỏ hiện nay được cảm nhận rõ rệt. Bóng đá Italy cần họ.

Sau khi giải nghệ, Baggio đã lấy bằng huấn luyện. "Nhưng tôi chưa bao giờ thực sự nghiêm túc với việc này", Baggio nói về công việc huấn luyện.

Guardiola từng muốn Baggio tham gia ban huấn luyện nếu một ngày nào đó ông làm việc ở Itally. Thay vào đó, Baggio từng làm việc ngắn hạn cho Liên đoàn Bóng đá Italy (FIGC) với vai trò trưởng bộ phận kỹ thuật. Ông đã biên soạn một bản báo cáo dài 900 trang về cải tổ công tác đào tạo trẻ ở Italy.

"Điều quan trọng là chúng tôi muốn dạy mọi người trở thành một con người trước, rồi mới là cầu thủ bóng đá", Baggio nói. "Không phải ai cũng trở thành cầu thủ, nhưng ai cũng sẽ là một con người. Đó là nền tảng."

FIGC phần lớn đã phớt lờ báo cáo này. Và Baggio rời đi năm 2013. Ông rời xa bóng đá một thời gian dài, cho đến rất gần đây.

Infantino đã mời Baggio đến World Cup U20 năm 2023 tại Argentina. Cựu HLV đội tuyển Italy Luciano Spalletti cũng mời anh và những số 10 vĩ đại khác đến thăm đội trước kỳ EURO mùa Hè vừa rồi. Serie A sau đó bổ nhiệm Baggio làm đại sứ. Chính Baggio là người mang chiếc cúp ra sân trong trận chung kết Coppa Italia, nơi đội bóng cũ của ông, Bologna, giành danh hiệu sau 51 năm chờ đợi.

Baggio hiện tại vẫn theo dõi bóng đá. Ông thổ lộ: "Tôi luôn xem nhiều video highlight trên YouTube; các giải Italy, Argentina, Anh và Nam Mỹ, cả Brazil và Argentina, đôi khi là Chile hay Paraguay. Có thể có những người tôi quen, như Martin Palermo, đang huấn luyện Club Olimpia (ở Asuncion). Tôi thích xem thử anh ấy làm thế nào, có tốt không. Tôi gắn bó hơn với bạn bè của mình. Tôi luôn theo dõi họ."

Và họ cũng theo dõi Baggio. Ronaldo "béo" đã gặp lại Baggio tại Club World Cup, cũng như nhiều huyền thoại khác. Các cầu thủ hiện tại — không chỉ Messi, mà cả Paul Pogba và Paulo Dybala — đều muốn chụp ảnh selfie với anh. Một trong những chiếc áo quý giá nhất trong bộ sưu tập của Dybala ở nhà chính là áo đấu Baggio-Brescia.

Nhiều người thắc mắc tại sao Baggio không còn tham gia bóng đá nữa. Liệu ông có bị cám dỗ để trở lại? Hiện tại, Baggio hài lòng với việc trở lại sân khấu bóng đá trong vai trò đại sứ.

"Tôi phải nói rằng vào một thời điểm nào đó trong đời, tôi nghĩ đã đến lúc tận hưởng gia đình, ở bên họ, tận hưởng những điều giản dị và trên hết, làm những gì tôi chưa làm được trong gần 40 năm qua. Thế nên tôi đã chọn tự do. Và điều đó là vô giá", Baggio bộc bạch.

Và như nụ cười trên gương mặt Messi cho thấy, một cuộc gặp với Baggio cũng vô giá như thế.